Informacje dla powracających do kraju
Osoba powracająca z pracy za granicą w kraju UE/EOG ma prawo do transferu zasiłku dla bezrobotnych w ramach przyznanego prawa do świadczeń w kraju ostatniego zatrudnienia. W tym celu przed wyjazdem z kraju ostatniego zatrudnienia powinna wystąpić o zasiłek dla bezrobotnych, a po nabyciu prawa do zasiłku o wydanie dokument U2, który uprawnia do pobierania zasiłku przyznanego za granicą w Polsce.
Możliwość transferowania zasiłku dotyczy osób spełniających n/w warunki: - bezrobotny musi poszukiwać pracy w innym państwie członkowskim,
- osoba zainteresowana musi być uprawniona do świadczeń z tytułu bezrobocia,
- osoba zainteresowana nie może być studentem,
- osoba bezrobotna musi być zarejestrowana w urzędzie pracy przez minimum 4 tygodnie (urząd ten może uznaniowo skrócić wskazany okres, szczególnie w sytuacji gdy bezrobotny wyjeżdża z całą rodziną),
- przed wyjazdem bezrobotny musi złożyć odpowiedni wniosek we właściwym urzędzie pracy instytucji zagranicznej i zabrać ze sobą dokument U2. Wniosek o wydanie dokumentu U2 powinien zawierać: pełny adres zamieszkania w kraju poszukiwania pracy wraz z kodem pocztowym (nie może to być adres poste restante, czy schroniska lub pola namiotowego),
- bezrobotny musi poddać się procedurze kontrolnej w powiatowym urzędzie pracy w Polsce właściwym dla miejsca zamieszkania np. musi wykazywać przed właściwą instytucją, że aktywnie poszukuje pracy, musi stawiać się w tej instytucji na każde jej wezwanie itd.
Zasiłek transferowy przysługuje w przypadku krajów UE/EOG oraz Szwajcarii przez okres trzech miesięcy (może być przedłużony do 6 miesięcy) w wysokości ustalonej przez urząd pracy przyznający zasiłek. Aby przedłużyć transfer zasiłku należy złożyć wniosek do urzędu zagranicznego przed upływem 3 miesięcy. Okres, w którym przyznano prawo do transferu świadczenia nie może być dłuższy niż okres, na jaki przyznano zasiłek.
Osoba transferująca zasiłek z zagranicy (państwa UE/EOG i Szwajcarii) musi zarejestrować się, w ciągu 7 dni od wyjazdu z państwa ostatniego zatrudnienia, w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla miejsca zamieszkania w Polsce jako osoba poszukująca pracy i przedłożyć dokument U2 w wojewódzkim urzędzie pracy celem potwierdzenia faktu rejestracji w kraju ostatniego zatrudnienia.
Przed upływem okresu transferu osoba ma prawo powrócić do kraju ostatniego zatrudnienia i kontynuować tam pobieranie zasiłku, o ile nie wykorzystała już całego okresu zasiłkowego w trakcie transferu.
Osoba która nabyła prawo do zasiłku dla bezrobotnych w Polsce i chciałaby transferować przyznany zasiłek do kraju poszukiwania pracy (państwa UE/EOG i Szwajcarii) powinna złożyć wniosek w wojewódzkim urzędzie pracy o wydanie dokumentu PDU2.
W przypadku podjęcia decyzji w sprawie wyjazdu z Polski w celu poszukiwania zatrudnienia w innym niż Polska kraju członkowskim osoba bezrobotna powinna: - zgłosić zamiar wyjazdu w swoim powiatowym urzędzie pracy i złożyć wniosek o wydanie dokumentu U2 z miesięcznym wyprzedzeniem w wojewódzkim urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania.
- pamiętać, że nie zgłoszenie faktu wyjazdu, może spowodować utratę prawa do zasiłku w Polsce, a tym samym to, że osoba ta nie będzie miała prawa do zasiłku w czasie poszukiwania pracy na terenie państw członkowskich.
- pamiętać, że brak odpowiedniego dokumentu uniemożliwi przyznanie i wypłatę świadczenia, bądź opóźni jego przyznanie.
- pamiętać, że obowiązuje tylko 7-dniowy termin na przeniesienie się z jednego do drugiego kraju (termin ten będzie zachowany jeżeli w 7 dniu zainteresowany zgłosi się we właściwej instytucji kraju do którego wyjechał). Niedotrzymanie tego terminu spowoduje utratę prawa do zasiłku.
- przed upływem trzech (sześciu) miesięcy zgłosić się w swoim urzędzie pracy w celu wznowienia wypłaty zasiłku na okres uzupełniający.
Należy pamiętać, że transfer zasiłku może odbywać się tylko raz między dwoma okresami zatrudnienia.
Jeżeli osoba nie wystąpiła o transfer zasiłku może starać się o prawo do zasiłku dla bezrobotnych w Polsce z zaliczeniem okresu zatrudnienia za granicą. Należy pamiętać, żeby przed wyjazdem do Polski wystąpić o dokument U1 potwierdzający okresy ubezpieczenia i zatrudnienia przebyte za granicą. W przypadku braku tego dokumentu wojewódzki urząd pracy wystąpi o potwierdzenie okresów zatrudnienia przebytych za granicą na podstawie dokumentów przedłożonych przez osobę wraz z wnioskiem o zasiłek dla bezrobotnych.
Należy pamiętać że zgodnie z art. 61 Rozporządzenia PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) nr 883/2004 bezrobotny ubiegający się o świadczenia z tytułu bezrobocia ma prawo do uwzględnienia, w niezbędnym zakresie, okresów ubezpieczenia, zatrudnienia lub pracy na własny rachunek przebytych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, pozostałych państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii, pod warunkiem spełnienia ostatniego okresu ubezpieczenia na terytorium państwa, w którym ubiega się o zasiłek dla bezrobotnych.
Wyjątek od powyższej zasady wprowadza art. 65 ust. 5 pkt a) ww. rozporządzenia, który stanowi, że bezrobotny, który, w okresie swojego ostatniego zatrudnienia lub pracy na własny rachunek, zamieszkiwał w innym państwie członkowskim niż państwo wykonywania pracy i pozostaje w dyspozycji urzędu pracy państwa zamieszkania, korzysta ze świadczeń zgodnie z ustawodawstwem tego państwa zamieszkania, tak jak gdyby ostatni okres pracy został spełniony w tym państwie. W tym celu osoba zobowiązana jest do złożenia oświadczenia w wojewódzkim urzędzie pracy w oparciu o oświadczenie z art. 11 służące ustaleniu miejsca zamieszkania w okresie zatrudnienia. W przypadku ustalenia w oparciu o powyższe oświadczenie, że miejscem zamieszkania w okresie zatrudnienia za granicą była Polska świadczenie będzie przysługiwało pod warunkiem spełnienia zapisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach dotyczących nabycia prawa do zasiłku.
W tym celu po zarejestrowaniu jako osoba bezrobotna w powiatowym urzędzie pracy w Polsce osoba może złożyć wniosek w wojewódzkim urzędzie pracy o przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych z zaliczeniem okresu zatrudnienia za granicą (państwa UE/EOG i Szwajcarii). Na czym polega koordynacja?
Przepisy dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego nie przewidują zastąpienia systemów krajowych jednym systemem europejskim. Wszystkie kraje mają swobodę decydowania o tym, kto ma być objęty ubezpieczeniem na podstawie ich ustawodawstwa, jakich udziela się świadczeń i na jakich warunkach. Wspólne przepisy UE mają na celu ochronę Twoich praw w zakresie zabezpieczenia społecznego za granicą (kraje UE-28, Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria).
Od dnia 1 maja 2010 r. stosuje się nowe rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (rozporządzenia 883/2004 i 987/2009). Regulacje UE dotyczące koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń z tytułu bezrobocia
Koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego dotycząca świadczeń z tytułu bezrobocia jest uregulowana w artykułach 61 -65 Rozdziału 6 Rozporządzenia PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Przepisy wykonawcze znajdują się w artykułach 54-57 Rozdziału 5 ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Regulacje polskie dotyczące koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń z tytułu bezrobocia
Zgodnie z art. 8 pkt. 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 149 z późn. zm.) do zadań samorządu województwa należy realizacja zadań wynikających z koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw UE/ EOG oraz Szwajcarii oraz zgodnie z nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 2014 r. do państw z którymi Rzeczpospolita zawarła dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym w zakresie świadczeń dla bezrobotnych (z Ukrainą i Republiką Macedonii).
W szczególności wojewódzki urząd pracy pełni funkcję instytucji właściwej w zakresie przyjmowania i rozpatrywania wniosków bezrobotnych o wydanie dokumentów w sprawach świadczeń z tytułu bezrobocia.
Wydaje dokumenty U1
- potwierdzający okresy ubezpieczenia i zatrudnienia przebyte w Polsce celem przedłożenie w innym kraju UE/EOG lub Szwajcarii i starania się tam o zasiłek dla bezrobotnych z uwzględnieniem ww. okresów
Wydaje dokumenty U2
- dający uprawnienie do przeniesienia zasiłku dla bezrobotnych otrzymanego w Polsce do kraju UE/EOG lub Szwajcarii w celu starania się o zasiłek dla bezrobotnych w Polsce.
Wydaje decyzje o prawie do zasiłku dla bezrobotnych w przypadku gdy okres zatrudnienia za granicą (krajów UE/EOG oraz Szwajcarii) wpływa na nabycie, wysokość lub okres pobierania zasiłku.
Dokumenty potrzebne do rejestracji osoby bezrobotnej
Jeżeli jesteś obywatelem polskim i chcesz zarejestrować się jako osoba bezrobotna powinieneś przestawić w powiatowym urzędzie pracy następujące dokumenty: - dowód osobisty albo inny dokument tożsamości np. paszport;
- oświadczenie dotyczące miejsca zameldowania, przy czym w przypadku gdy wyżej wymienione oświadczenie wzbudzi uzasadnione wątpliwości organu, urząd może zawsze wezwać do przedłożenia zaświadczenia o meldunku wydanego przez organ meldunkowy;
- świadectwa ukończenia szkoły, dyplomy lub inne dokumenty potwierdzające kwalifikacje lub zaświadczenia o ukończeniu szkolenia;
- świadectwa pracy i inne dokumenty niezbędne do ustalenia jej uprawnień przysługujących na podstawie przepisów ustawy;
- dokumenty stwierdzające przeciwwskazania do wykonywania określonych prac, jeżeli takie posiadasz.
W przypadku jeżeli jesteś cudzoziemcem i chcesz zarejestrować się jako osoba bezrobotna powinieneś przedstawić w powiatowym urzędzie pracy - dokument wskazujący tytuł pobytowy uprawniający do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (np. decyzję, kartę pobytu).
Dodatkowo, jeżeli: - jesteś osobą niepełnosprawną - orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (dotyczy osób, które mają ustalony stopień niepełnosprawności);
- byłeś zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy (np. na ½ etatu) lub na umowę -zlecenie, umowę agencyjną, inną umowę o świadczenie usług lub współpracowałeś przy wykonywaniu tych umów, powinieneś przedłożyć zaświadczenie z zakładu pracy z informacją o wysokości zarobków i o odprowadzonych składkach na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy;
- prowadziłeś działalność gospodarczą - oświadczenie o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, w której wskazany jest termin rozpoczęcia prowadzenia działalności, jeżeli nie upłynął jeszcze okres do wskazanego we wniosku o wpis do ewidencji dnia podjęcia działalności gospodarczej; oraz dodatkowo:
- w przypadku likwidacji działalności gospodarczej – oświadczenie o wykreśleniu wpisu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz zaświadczenie z ZUS-u o okresie opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i FP z podstawą ich wymiaru w rozbiciu na poszczególne miesiące za okres prowadzenia działalności gospodarczej;
- zgłosiłeś wniosek o zawieszenie działalności gospodarczej – oświadczenie o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
- pobierałeś:
- zasiłek chorobowy, macierzyński lub świadczenie rehabilitacyjnego - zaświadczenie z zakładu ubezpieczeń społecznych o okresach pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego, przypadających po ustaniu zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej albo zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalności, ze wskazaniem podstawy wymiaru tych zasiłków i świadczenia;
- rentę - decyzja lub zaświadczenie z ZUS-u o okresie pobierania renty;
- rentę rodzinną - aktualna decyzja o wysokości renty;
- świadczenie z ośrodka pomocy społecznej: zasiłek stały, świadczenie pielęgnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka, powinieneś okazać decyzję lub zaświadczenie o okresie otrzymywania określonego świadczenia;
- jesteś właścicielem, posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej - zaświadczenie o powierzchni nieruchomości rolnej wyrażonej w ha przeliczeniowych;
- jesteś domownikiem w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczających 2 ha przeliczeniowe - decyzja z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o niepodleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników;
- zostałeś zwolniony z zakładu karnego - świadectwo zwolnienia z zakładu karnego; ewentualnie zaświadczenie o wykonywaniu pracy w zakładzie karnym ( jeżeli wykonywałeś pracę w czasie odbywania kary pozbawienia wolności);
- masz dziecko - oświadczenie dla celów ustalenia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny (w przypadku zgłaszania do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny powinieneś posiadać ich numery PESEL, w przypadku dzieci powinieneś posiadać ich skrócone akty urodzenia);
Podstawa prawna
Jak się zarejestrować w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna?
Jeżeli chcesz zarejestrować się jako osoba bezrobotna, to możesz: - zgłosić się do powiatowego urzędu pracy, właściwego ze względu na miejsce zameldowania stałego lub czasowego, a jeżeli nie posiadasz żadnego zameldowania – do powiatowego urzędu pracy, na którego obszarze działania przebywasz;
albo - skorzystać z uproszczonego sposobu elektronicznej rejestracji w urzędzie pracy, który jest adresowany do wszystkich osób mających dostęp do Internetu. Rejestracja polega na wypełnieniu wniosku o dokonanie rejestracji jako osoba bezrobotna w postaci elektronicznej dostępnego na stronie praca.gov.pl (lub za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej), przesłaniu go do właściwego powiatowego urzędu pracy oraz umówieniu się na wizytę w urzędzie w celu dostarczenia wymaganych dokumentów oraz osobistego potwierdzenia poprawności przekazanych danych
Po przekazaniu danych urząd pracy wyznacza termin stawiennictwa, nie dłuższy niż 7 dni roboczych, w celu dostarczenia wszystkich wymaganych na potrzeby rejestracji dokumentów i dokonania rejestracji. W sytuacji, gdy nie stawisz się w wyznaczonym przez urząd terminie, dane przekazane zostają usunięte z systemu teleinformatycznego urzędu pracy;
Powyższa procedura umożliwi Ci wcześniejszą rezerwację terminu rejestracji, w na celu przede wszystkim zaoszczędzenia czasu, jaki spędzisz w urzędzie pracy, oczekując na rejestrację.
Status osoby bezrobotnej nabędziesz z dniem, w którym zgłosisz się do powiatowego urzędu pracy, poświadczysz własnoręcznym podpisem przekazane dane i złożysz, w obecności pracownika powiatowego urzędu pracy i pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, oświadczenie o prawdziwości przekazanych danych oraz o zapoznaniu się z warunkami zachowania statusu bezrobotnego;
albo - skorzystać z w pełni elektronicznej rejestracji w urzędzie pracy. Rejestracja polega na wypełnieniu wniosku o dokonanie rejestracji jako osoba bezrobotna w postaci elektronicznej dostępnego na stronie www.praca.gov.pl, załączeniu do wniosku skanów wszystkich dokumentów wymaganych do rejestracji, opatrzeniu wniosku i załączników bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP oraz przesłaniu wniosku wraz z załącznikami do właściwego powiatowego urzędu pracy.
Status osoby bezrobotnej nabędziesz z dniem złożenia wniosku za pośrednictwem elektronicznego systemu rejestracji, po opatrzeniu go i załączonych do wniosku zeskanowanych dokumentów oraz oświadczenia o prawdziwości przekazanych danych, oraz o zapoznaniu się z warunkami zachowania statusu – jednym z dwóch aktualnie akceptowanych, bezpiecznych podpisów.
Szczegółowe informacje dotyczące profilu zaufanego, w tym:
- czym jest profil zaufany,
- kto i jak może go założyć
znajdziesz: https://www.gov.pl/web/gov/zaloz-profil-zaufany
Zapraszamy również do zapoznania się z instrukcją elektronicznej rejestracji przez internet oraz instrukcjami Jak założyć Profil Zaufany i Jak założyć konto użytkownika w praca.gov.pl.
W trakcie epidemii możesz wypełnić wniosek o dokonanie rejestracji w postaci elektronicznej, który jest dostępny na stronie praca.gov.pl. Wówczas: - pracownik urzędu pracy zadzwoni do Ciebie;
- zostaniesz zarejestrowany z dniem przeprowadzenia rozmowy telefonicznej z urzędnikiem.
Podstawa prawna